Coalitie- en oppositiepartijen eisen dat het ministerie van VWS interne communicatie over de mondkapjesdeal met Sywert van Lienden 'direct openbaar maakt'. De Kamer wil ook weten waarom het departement het betalen van een dwangsom verkiest boven het naleven van een rechterlijke uitspraak.
FRANK HENDRICKX; ERIK VERWIEL
Dat is de uitkomst van een schriftelijke procedure die deze week werd ingelast, hoewel de Kamer formeel met reces is. De Tweede Kamer is verbolgen over een bericht in de Volkskrant dat het ministerie van VWS al sinds januari geen opvolging geeft aan een rechterlijke uitspraak. Daarin werd bepaald dat het departement binnen vier weken moet beslissen welke interne communicatie over de Sywert-deal vrij gegeven moet worden onder de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het ministerie heeft dat niet gedaan en koos ervoor een dwangsom van 15 duizend euro te betalen. Dit bedrag is nog niet geïnd door de Volkskrant.
Naast de bijna voltallige oppositie eisen ook de coalitiepartijen VVD, D66 en ChristenUnie dat de door de Volkskrant opgevraagde stukken alsnog 'direct' openbaar worden gemaakt. Het CDA sluit zich vooralsnog alleen aan bij een verzoek om opheldering over de gekozen strategie van VWS.
Minister van Langdurige Zorg, Conny Helder, verklaarde in april nog in de Kamer dat VWS in verzet zou gaan tegen de uitspraak van de rechter om te voldoen aan het verzoek van de Volkskrant. De zitting stond gepland voor 14 juli, maar kort daarvoor besloot het departement het verzet alsnog te staken. Tegelijkertijd blijft VWS weigeren whatsapp- en mailverkeer van enkele kopstukken te openbaren. Pas in augustus wil het departement ernaar kijken.
Journalistiek belang
VWS heeft nog niet kunnen uitleggen waarom het verzet is ingetrokken. Daardoor blijft ook onduidelijk waarom het departement de rechterlijke uitspraak niet volgt. De rechter concludeerde dat het verzoek van de Volkskrant een journalistiek belang heeft en daarnaast beperkt is in omvang en tijdsperiode.
Anders dan VWS gaf het ministerie van Financiën na een beroep op de Wob eerder wel correspondentie over de Sywert-deal vrij. Hieruit bleek dat minister Hugo de Jonge van VWS de eerste aanzet gaf voor de gesprekken met Van Lienden, terwijl hij altijd had verklaard niets met de zaak van doen te hebben.
De communicatie van VWS-kopstukken is wel verstrekt aan Deloitte, dat al meer dan een jaar onderzoek doet naar de Sywert-deal. Een woordvoerder van VWS zegt nog niet weten wanneer het ministerie zal reageren op de verzoeken vanuit de Kamer. In april stelde minister Helder zich nog onwelwillend op om meer informatie vrij te geven. De minister vindt dat het Deloitte-onderzoek afgewacht moet worden, omdat anders een onvolledig beeld kan ontstaan.
Deloitte levert naar verwachting in september een rapport over de mondkapjesdeal. De Volkskrant beraadt zich over nieuwe juridische stappen om alsnog naleving af te dwingen van de rechterlijke uitspraak uit januari.